انواع درمانهای چاقی
۱- درمان طبی
همیشه اولین قدم در درمان چاقی مفرط درمان طبی شامل رژیم و ورزش و مشاوره روانپزشکی است. اگرچه بررسی‌‌ها نشان می‌دهد که این اقدامات تنها در ۳ درصد این افراد موفق میباشد و در اغلب موارد این کاهش وزن گذرا میباشد اما به دو دلیل در تمام افراد قبل از اقدام به درمان جراحی باید انجام شود :
الف ) تا آنجایی که ممکن است وزن با این روش‌ها کاهش یابد و درمان جراحی کم‌خطرتر و مؤثرتر شود.
ب ) مهمتر اینکه با اعمال این رژیم غذایی و ورزش بیمار یاد می‌گیرد تا شیوه زندگی خود را عوض کرده و به روش سالمتر زندگی عادت نماید.
۲- درمان جراحی
اگرچه جراحی چاقی به بیمار کمک میکند تا اضافه وزن خود را کاهش داده و از عوارض ذکر شده رهایی یابد اما تصمیم‌گیری برای انجام آن نیازمند آمادگی کافی و اطلاعات جامع میباشد. شما باید قبل از عمل تمام اطلاعات لازم را دانسته تا بتوانید درست تصمیم گرفته و برای عمل اماده شده و مراقبتهای پزشکی بعد از عمل که گاهاً در تمام طول عمر ادامه دارد بپذیرید.
بطور کلی جراحی چاقی به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
– عملهای جراحی محدودکننده که با کاهش حجم معده اثر می‌نمایند که شامل گاستریک باندینگ – اسلیوگاستروکتومی میباشد.
– عملهای ترکیبی ( ترکیب محدودکننده و سوجذبی) که هم باعث کاهش حجم معده شده و هم باعث کاهش جذب مواد مصرف شده می‌شود نظیر بای پس معده ودوئال سویچ
تغییرات استحکام و تراکم استخوان‌ها پس از جراحی چاقی!؟
در دهه اخیر تعداد جراحی های چاقی انجام شده در سرارسر دنیا در حدود ٧٠٪ افزایش داشته ، علاوه بر کاهش وزن مداوم و پایا ، جراحی چاقی موجب بهبود و درمان عوارض ناشی از چاقی در مجموع در ٨٠٪ موارد می شود . این که جراحی چاقی به دلیل کاهش وزن زیاد و سریع با مکانیسم افزایش جذب سلولی استخوان ها موجب اثر منفی روی اسکلت بدن و در نتیجه شکنندگی استخوان ها می شود موجب نگرانی بسیاری است . آمار اپیدمیواوژیک بالینی مبتنی بر شواهد از فرضیه افزایش میزان جذب و کاهش تراکم استخوان های ران در افراد مسنی که تجربه کاهش وزن بدون جراحی را داشته اند بدون توجه به BMI ، حمایت می کنند .
مطالعه مروری اخیر ما نشان می دهد که تراکم ناحیه ای املاح استخوانی ( Areal Bone Mineral Density ) یا aBMD تا ١١-٨٪ ( به طور متوسط) پس از ١٢ ماه کاهش داشته است . با توجه به این اطلاعات تفکر غالب به این گونه بوده که کاهش وزن حاصل از جراحی چاقی موجب افزایش سرعت کاهش تراکم استخوان ها می شود . اگرچه aBMD اندازه گیری شده توسط جذب دوگانه اشعه X (Dual Energy XRay Absorptiometry) باید با دقت و احتیاط بیشتری در افراد چاق انجام گیرد زیرا لایه ضخیم چربی اطراف استخوان می تواند نتایج را تحت تاثیر قرار دهد . تکنولوژی هایی چون QCT یا توموگرافی کامپیوتری کمی یاpQCT یا توموگرافی کامپیوتری کمی محیطی این خطا را به صورت تکنیکال به دلیل ماهیت انجام اندازه گیری رفع می کنند .
هدف مطالعه فوق بررسی اثرات جراحی باریاتریک روی تغییرات استحکام و مقاومت استخوان ها در بزرگسالان مبتلا به چاقی مفرط است ، در مطالعه به این صورت عمل شد که نتایج ازمایشات استحکام استخوان و اندازه گیری Body Composition در ٢١ بزرگسال با میانگین سنی ۴۵ سال و میانگین BMI ۴۵،٧ در پیش از جراحی ، ٣، ۶ و ١٢ ماه پس از انجام جراحی چاقی اندازه گیری و طبقه بندی شد . جغرافیای بافتی استخوان ( نقشه بافتی استخوان ) و تراکم و استحکام استخوان ها با روش pQCT در محل انتهایی و تنه استخوان های رادیوس و تیبیا اندازه گیری شدند ، شرکت کنندگان در مطالعه به سه گروه زیاد ، متوسط و کم از لحاظ درصد کاهش تراکم استخوان ۶ ماه پس از جراحی تقسیم شدند .
نتایج مطالعه : شرکت کنندگان هر سه گروه کاهش وزن چشمگیری در مدت ۶ ماه پس از جراحی نشان دادند ، هم چنین هر سه گروه توده چربی زیادی در این مدت از دست دادند ولی فقط گروه “زیاد” توده فاقد چربی قابل ملاحظه ای را از دست داده بود ، صرف نظر از افزایش خفیف استحکام استخوان تیبیا ( ساق پا ) در ٣ ماهه پس از عمل جراحی ، گزارشات و اعداد استحکام اسخوان ها در استخوان های رادیوس و تیبیا صرف نظر از میزان کاهش وزن تغییری نشان نمی دادند !
نتیجه گیری : بر خلاف نتایج مطالعات انجام شده با روش تراکم سنجی سنتی DXA این نتایج مطرح کننده این موضوع اند که استحکام استخوان ها تا ١٢ ماه پس از عمل جراحی باریاتریک که فرد شدیدترین دوره کاهش وزن خود را در آن می گذراند حفظ شده است. لازم به ذکر است مطالعات طولانی تری جهت ارزیابی دراز مدت اثر جراحی چاقی ( بیش از ١٢ ماه ) برروی استحکام استخوان جهت بررسی نیاز است .
۷ روش برای جلوگیری از افزایش وزن پس از جراحی چاقی
یکی دو سال است که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفته و این روزها احساس می کنید که وزنتان دوباره در حال افزایش است؟ بعد از ۳-۴ ماه روی ترازو رفته اید و می بینید که وزنتان چند کیلو افزایش داشته است؟ به تازگی جراحی چاقی انجام داده یا قرار است عمل کنید و تصمیم دارید با تغییر در سبک زندگی خود جلوی اضافه وزن مجددتان را بگیرید، اما راهش را بلد نیستید؟ نگران نباشید چون شما تنها نیستید؛ صدها نفر دیگر مانند شما هستند که دغدغه هایی مشابه در ذهن دارند. پس اگر می خواهید گامی موثر برای رفع این نگرانی ها بردارید بهتر است این ۷ راهکار را جدی بگیرید.
اگر عادت به ذره خواری دارید، پیش از جراحی دنبال راهی برای درمانش باشید
معمولا وزن افرادی که عادت به ذره خواری دارند، پس از انجام جراحی باریتریک نسبت به سایرین کمتر کاهش می یابد. مراجعه به کارشناس تغذیه و کنار گذاشتن این عادت پیش از اینکه زیر تیغ جراحی بروید، روند کاهش وزن شما را پس از عمل بهبود می بخشد.
پیش از جراحی تا حد امکان وزن کم کنید
شاخص توده بدنی (BMI) یا همان نسبت وزن به قد شما یکی از معیارهای تعیین کننده ای است که نشان می دهد پس از عمل جراحی چاقی چقدر وزن کم می کنید. نتیجه یک مطالعه علمی در این زمینه حاکی از آن است که طی ده سال پس از جراحی، افرادی که با شاخص توده بدنی ۴۰-۴۹ تحت عمل جراحی چاقی قرار می گیرند در مقایسه با افرادی که BMIشان بالای ۵۰ است، بهتر وزن کم کرده و آنرا حفظ می کنند.
اعتیاد خود به مواد مخدر و الکل را ترک کنید
شاید برایتان جالب باشد که بدانید سوء مصرف مواد و استفاده از نوشیدنی های الکلی به طور بالقوه منجر به بروز عوارض بعد از عمل و اضافه وزن پس از جراحی می شوند.
دستورات پزشکتان را مو به مو رعایت کنید
ممکن است این توصیه خیلی ساده به نظر برسد، اما معمولا لزوم اجرای دستورات پزشک در یک، دو، سه و چند سال پس از عمل به مرور کم رنگ تر می شود و نتیجه آن می تواند اضافه وزن مجدد شما باشد. بهترین پزشکان آنهایی هستند که پس از جراحی چاقی هم ارتباط مداوم خود را با شما حفظ می کنند و برای چند ماه و چند سال پس از جراحی نیز برنامه دارند.
دربرنامه های کاهش وزن گروهی شرکت کنید
نتیجه یکی از مطالعات در این خصوص نشان داده است شاخص توده بدنی آنهایی که پس از جراحی در برنامه های کاهش وزن گروهی شرکت می کنند نسبت به دیگران، ۱۰ درصد پایین تر می آید.
افزایش اشتها و هوس های ناگهانی خود را پس از جراحی، با یک متخصص در میان بگذارید
اگر چندین ماه بعد از عمل دچار هوس های ناگهانی، میل شدید و غیرقابل کنترل به یک خوراکی خاص و… شده اید، حتما این مساله را با کارشناس تغذیه یا پزشکتان در میان بگذارید و اصلا احساس خجالت نکنید؛ چون کسانی که این موضوع را به هر دلیل پنهان می کنند ریسک بیشتری برای اضافه وزن پس از جراحی دارند؛ چرا که احتمال بیشتری دارد به سمت عادت های غذایی نادرست خود بازگردند.
به ویزیت های مشاوره تغذیه ادامه دهید
بنابر اطلاعات موجود نتیجه کاهش وزن افرادی که پس از عمل به طور مداوم با کارشناس تغذیه ای که از سوی جراح به آنها معرفی شده، در تماس هستند در مقایسه با دیگران بهتر و دیرپاتر است. درواقع مشاوره تغذیه و ورزش درمانی پس از جراحی کلید کاهش وزن و جلوگیری از بالارفتن آن پس از جراحی است.
۶ عادت غذایی برای موفقیت پس از جراحی چاقی
۶ عادت غذایی برای موفقیت پس از جراحی چاقی
شما پس از جراحی چاقی، باید تغییرات عمده ای در رژیم غذایی و شیوه زندگی خود ایجاد کنید تا بتوانید به حداکثر موفقیت دست پیدا کنید. ما در اینجا شش پیشنهاد ساده اما مهم برایتان داریم که در این مسیر به شما کمک خواهند کرد.
۱- آرام غذا بخورید و مراقب احساس پری و سیری خود باشید؛ به محض احساس سیری، دست از غذا خوردن بکشید در غیر این صورت دچار درد در ناحیه قفسه سینه و استفراغ می شوید.
۲- بجوید و بجوید و باز هم بجوید؛ پس از اینکه تحت عمل جراحی قرار گرفتید باید خیلی مراقب غذا خوردنتان باشید و پیش از بلعیدن غذا آنقدر آن را بجوید که تبدیل به ذرات بسیار ریز و نرم شود. این عمل باعث می شود که هضم غذا در معده راحت تر انجام شده و غذا ساده تر وارد روده شود.
۳- ۳۰دقیقه قبل از غذا و در حین صرف غذا از نوشیدن آب جدا خودداری کنید؛ اگر معده تان را با آب یا مایعاتی همچون چای پر کنید آن وقت دیگر جای کافی برای غذای اصلی تان نخواهید داشت. علاوه بر این مایعات روند خروج غذای جامد از معده را تسریع کرده و ممکن است منجر به بروز برخی ناراحتی های گوارشی شوند.
۴- بین دو وعده غذای اصلی آب کافی بنوشید؛ کم آبی یکی از حالاتی است که افرادی را که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفته اند، تهدید می کند. برای پیشگیری از بروز این اتفاق باید بین وعده های غذای اصلی ۶-۷ فنجان آب بنوشید.
۵- از خوردن و نوشیدنی خوراکی های پر شکر اجتناب کنید؛ استفاده از مواد غذایی پر شکر و خیلی شیرین خطر بروز سندرم دامپینگ را افزایش می دهد. یادتان باشد پس از جراحی چاقی بعضی از افراد با مصرف غلظت بالای قند و شکر عرق کرده یا بی حال می شوند.
۶- خوردن غذاهای پرچرب را محدود کنید؛ خوردن این گروه از مواد غذایی نه تنها شما را دچار حالت تهوع می کند بلکه چون خیلی پرکالری هستند باعث کند شدن روند کاهش وزنتان نیز می شود. انواع غذاهای پرچرب شامل کره، مارگارین،پنیر خامه ای، مایونز، بیکن، سوسیس، لبنیات پرچرب، غذاهای سرخ شده، سالامی و انواع دسرهای آماده هستند.
اساس کار در جراحی چاقی
این جراحی ها بر اساس آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش استوار هستند.
روشهای محدود کننده از جمله گاستریک بندینگ( حلقه ) و اسلیو گاسترکتومی بر پایه کاهش حجم معده تا حد یک فنجان چایخوری (۲۰ -۳۰ سی سی )استوار می باشد.
روشهایی نظیر دئودنال سویچ بر پایه ایجاد سوجذب (عدم جذب مواد غذایی مصرف شده) استوار هستند.
گاستریک بای پس ترکیبی از دو شیوه فوق می باشد.
هر کدام از روشهای فوق الذکر دارای مزایا و معایبی می باشند که تیم چاقی بهترین روشی را که برای شما مناسب می باشد به شما توصیه خواهند کرد.
برای مشاوره تخصصی با ما تماس بگیرید.
آمادگی قبل از عمل جراحی
این زمان آمادگی برای مهیا نمودن شما برای عمل بسیار ضروری است. ممکن است شما قبل از عمل نیازمند چندین ماه وقت صرف کردن و ویزیت شدن با متخصصین مختلف از جمله متخصص تغذیه – غدد –ریه –قلب –ورزش –روانپزشک –گوارش و غیره باشید. باید توجه داشته باشید که تمام این مراحل برای نتیجه گیری بهتر شما می باشد و نظر به حساس بودن این اعمال ( به گونه ای که کوچکترین بی توجهی باعث عدم نتیجه گیری و گاهی عوارض جبران ناپذیر می شود) عجله جایی در این روند درمانی ندارد.
در طی این مدت شما تحت آزمایشات لازم از قبیل آزمایش خون – اندوسکوپی –عکس قفسه صدری – بررسی وضعیت تنفسی – تست حاملگی برای خانمها در سنین باروری قرار گیرید. این بررسی ها از آن جهت است که یک بر آورد کلی از سلامتی شما بدست آید و به درمان بیماریهای زمینه ای ناشی از چاقی از قبیل دیابت –پرفشاری خون – چربی خون و غیره کمک نماید.
قبل از عمل مشاوره با روانپزشک روانشناس متخصص و در چاقی نه تنها به درمان اختلالات عصبی و روانی کمک می کند بلکه به اصلاح عادات غذایی نادرست و فعالیت بدنی بهتر نیز کمک فراوانی می کند.
پس از بررسی های فوق تیم چاقی ممکن است یکی از سه تصمیم زیر را برای شمااتخاذ نماید:
عمل برای شما قابل انجام است:در اینصورت به شما اطلاعات لازم در مورد روش عمل داده شده و وقت عمل داده می شود و در صورتی که شرایط پوشش بیمه را داشته باشید معرفی نامه داده می شود.
بررسی های شما ناقص است: در این صورت برای تکمیل مدارک ارجاع می شوید و پس از تکمیل مجددا ویزیت شده برای شما تصمیم گیری خواهد شد.
عمل برای شما مناسب نیست: در این صورت تیم درمانی علت را برای شما شرح داده و درمانهای جایگزین را به شما معرفی خواهد کرد.
بستری در بیمارستان و مراقبت پس از عمل
بستری در بیمارستان:
عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شده و در اغلب موارد بصورت لاپاراسکوپیک انجام می‌شود. این روش بهترین نوع عمل بوده زیرا میزان بروز دو عارضه مهم عمل باز یعنی عفونت زخم و فتق محل عمل بسیار کمتر بوده و باعث کاهش چشمگیر درد پس از عمل شده و بیمار سریعتر می‌تواند به فعالیت روز مره بازگشته و میزان بستری در بیمارستان نیز کوتاهتر است.
در مواردی در حین عمل بنا به بعضی دلایل ممکن است نیاز به تبدیل لاپاراسکوپی به عمل باز شود که اگر چه بسیار نادر اتفاق می‌افتد اما بیمار باید آمادگی آنرا داشته باشد.
میزان بستری پس از عمل بسته به نوع عمل و وضعیت سلامتی کلی بیمار از ۲ تا ۱۰ روز متغیر می‌باشدودر صورت وقوع عوارض ممکن است طولانی‌تر نیز شود. در چنین وضعیتی ممکن است جراح تصمیم به عمل مجدد بصورت اورژانسی بگیرد. بنابراین شما باید حداقل دو هفته وقت ودر صورت شاغل بودن مرخصی داشته باشید تا دچار مشکل نشوید.
این اعمال نیز مانند هر جراحی شکمی دیگرمی‌تواند با درد پس از عمل همراه باشد لذا برای شما پس از عمل مسکن تجویز خواهد شد.
تغذیه بعد از عمل :
پس از عمل نوع غذایی که می‌توانید استفاده کنید متفاوت خواهد بود که با مایعات صاف شروع شده و کم کم غذای نرم شروع شده و به تدریج به غذاهای عادی تبدیل می‌شود.
برای اینکه با عوارضی از قبیل تهوع و استفراغ غافلگیر نشوید توصیه‌های تغذیه ای را که به شما داده می شود دقیقاً دنبال کنید:
در هر وعده حجم کم مصرف نموده و خوب بجوید.
هنگام غذا خوردن حتما بنشینید و در محیطی آرام غذای خود را صرف نمایید.
از آنجا که شما تا مدتی احساس گرسنگی نخواهید داشت و در صورت مصرف زیاد دچار درد و استفراغ خواهید شد حتما به توصیه‌های متخصص تغذیه توجه نمایید.
هر گز حین غذا خوردن مایعات مصرف نکنید ولی مابین وعده‌های غذایی حتما مایعات به میزان کافی مصرف نمایید.
حتما به میزان کافی پروتئین مصرف نمایید(نظیر گوشت – ماهی – تخم مرغ و غیره).
از مصرف نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های شیرین – انواع سس و سرخ کردنی‌ها – شیرینی و غذاهای چرب اکیدا خوداری کنید. مصرف آنها از کاهش وزن شما جلوگیری میکند.
به این عادات غذایی جدید به مرور عادت خواهید کرد و اگرچه محدودیت‌هایی خواهید داشت ولی این موضوع باعث نمی‌شود که از زندگی عادی محروم شده و از خوردن لذت نبرید.
بعد از عمل :
از همان چند هفته اول کاهش وزن شما آغاز می شود در اغلب بیماران کاهش وزن در چند ماه اول سریع بوده وسپس آهسته‌تر می شود و حداکثر کاهش وزن در ۱۲ تا ۱۸ ماه حاصل خواهد شد.پس از این زمان مقداری افزایش وزن ممکن است رخ دهد. در طی این زمان بیماریهای مرتبط با چاقی بهبود می‌یابند.
تصمیم به انجام عمل چاقی یکی از بزرگ ترین تصمیم‌ها در طول زندگی است.
همواره رژیم غذایی خود را رعایت کنید و در حد توان فیزیکی خود فعالیت بدنی داشته باشید.
ویزیت‌های دوره ای خود را بطور منظم انجام دهید و ارتباط خود را با تیم چاقی قطع نکنید.
با ما در تماس باشید.
عوامل شکست در طی درمان
باید با خود صادق باشید هیچکس بی عیب نیست و ممکن است در مراحلی دچار اشتباه شوید باید بدانید که این اتفاق برای تعدادی از بیماران می افتد درست در این زمان است که شما به کمک نیاز دارید و باید به پزشک خود مراجعه نماییدو ما آماده ایم که شمارا به مسیر بازگردانیم.
ویزیت های دوره ای بطور عمده شش هدف را دنبال می کند:
اول : پایش دقیق مبزان کاهش وزن شما
دوم: اطمینان از اینکه شما در وضعیت مناسبی از نظر سلامتی هستید.
سوم: تشخیص زود هنگام و درمان به موقع هر گونه عوارض مربوط به جراحی یا ناشی از کمبود ویتامینها و مواد غذایی ضروری.
چهارم: تنظیم داروهای مصرفی زیرا پس از عمل باید دوز برخی از داروها کاهش یافته یا کلا قطع شوند ویا به دلیل کاهش وزن دوز آنها مجددا تنظیم شود.
پنجم: تشخیص به موقع هر گونه اختلال عصبی یا روانی و درمان به موقع آن
ششم: ممکن است پس از لاغر شدن پوست نواحی از بدن دچار افتادگی وچروک شود که نیازمند اقدامات جراحی پلاستیک شود(نظیر پستانها – بازوها – رانها و…).
در صورت عدم مصرف ویتامینها و مکملهای تجویز شده ممکن است عوارض جدی عصبی بروز کند لذا پایش دقیق آنها توصیه می شود.
در صورت مراجعه به هر پزشک دیگری حتما به او بگویید که عمل جراحی چاقی انجام داده اید.
پاسخ به برخی سوالات متداول
آیا می توانم پس از عمل حامله شوم؟
بله. شما می توانید پس از عمل حاملگی طبیعی داشته باشید ولی باید از نظر تغذیه ای تحت نظر باشید البته جهت احتیاط توصیه می شود که تا زمان تثبیت کاهش وزن ووضعیت تغذیه ای (۱۲تا۱۸ماه پس از عمل) صبر کنید.
آیا بیمه هزینه های عمل را تقبل می کند؟
بله.البته بسته به وضعیت پزشکی شما و نوع بیمه درصد پوشش آن فرق می کند.
آیا داروی خاصی منع مصرف دارد؟
بله. از داروهایی نظیر آسپرین – ایبوبرفن و غیره که باعث ناراحتی معده می شوند باید تا حد امکان اجتناب شود.
آیا ریسک لاپاراسکوپی کمتر از عملهای رایج دیگر می باشد؟
اگر چه لاپاراسکوپی در مقایسه با عملهای رایج فشار کمتری بر سیستم قلبی عروقی وارد میکند ولی بدون ریسک نیست و بزرگترین مزیت آن درد کمتر بعد از عمل – دوره بستری بسیار کوتاهتر و بازگشت سریعتر به کار و فعالیت میباشد.
چه زمان بیمار قادر به راه رفتن خواهد بود؟
به محض بهوش آمدن
چه زمان قادر به رانندگی خواهد بود؟
به محض ترخیص از بیمارستان
چه نکاتی قبل از عمل باید رعایت گردد؟
قبل از تصمیم به انجام عمل حتما نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
– جهت ورود به این مسیر آیا انگیزه کافی دارید؟
قبول سختی و ریسک اولین قدم است.
– آیا زمان مناسبی را برای این کار انتخاب کرده اید؟
باید وقت و حمایت عاطفی کافی از طرف خانواده یا دوستان را داشته باشید
تکنیک‌های جراحی
امروزه تمام اعمال جراحی چاقی به روش لاپاراسکوپی قابل انجام است. درمان جراحی چاقی به دنبال در دسترس قرار گرفتن اعمال جراحی لاپاراسکوپیک متحول شده و به درمان اصلی و پایه چاقی morbid در جهان بدل شده است.
روش انجام کار:
پس از انجام آزمایشات و برسی‌های لازم قبل از عمل طبق صلاح‌دید پزشک معالج بیمار به اتاق عمل منتقل شده و تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. ابتدا از طریق یک برش کوچک گاز CO2 به داخل شکم وارد می‌شود تا فضای لازم برای کار فراهم شود سپس از همین سوراخ دوربین کوچک مخصوص لاپاراسکوپ به داخل شکم فرستاده شده و سپس از طریق چند سوراخ کوچک دیگر عمل جراحی به انجام می‌رسد.